In Zwartewaal geboren personen, verhuisd en elders overleden ten gevolge van de oorlog.
Boogerd, Gerrit Jan van denGeboren: 22 augustus 1908 Woonplaats: Brielle Gefusilleerd: 25 juli 1944, Rhijnauwen.
Bron: historische werkgroep zwartewaal
Gerrit Jan van den Boogerd is kandidaat notaris in Brielle. Tijdens de mobilisatie wordt hij opgeroepen en komt in dienst als Reserve 1e Luitenant bij 2-III-11 R.I. Hij verdedigd tijdens de inval de Grebbenberg linie. Na de capitulatie gaat hij in het verzet. hij beland in de achterhoek waar hij een knokploeg leid. Op 20 april 1944 wordt hij door verraad opgepakt en 3 maandaen later bij fort Rhijnauwen gefusilleerd. Zijn verhaal is te lezen op omgekomen inwoners Brielle.
Gerrit Jan van den Boogerd wordt genoemd in de erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Geboren: 28 maart 1915 Woonplaats: Rotterdam Omgekomen: 28 juni 1945, Lodz
Willem Bruijn wordt 10 juli 1941 voor de arbeidseinsatz net over de Nederlandse grens naar Schaufenberg gebracht. In april 1942 vertrekt hij weer naar Rotterdam. In november 1944 wordt hij tjdens de grote razzia opgepakt en naar Polen gestuurd. Hij overlijd net na de oorlog in Lodz aan typhus.
Cohn Soesman, SaraGeboren: 17 oktober 1886 Woonplaats: Rotterdam Vermoord: 23 juli 1943, Sobibor.
Sara Cohn Soesman is de tante van Willem Julius Soesman (oud inwoner Nieuw Helvoet) en de zus van (oud inwoners Zwartewaal) Reintje Hartogs Soesman, Hester Soesman en Schoontje Soesman.
Goudsmit Langendijk, Rica SophiaGeboren: 04 juni 1874 Woonplaats: Amsterdam Vermoord: 23 juli 1943, Sobibor.
Rica Sophia (Rebecca) Langendijk trouwt op 25 april 1906 met David Abraham van Gelder en krijgen één zoon. David Abraham van Gelder overlijd in 1923 waarna ze op 13 april 1932 hertrouwd met Herman Goudsmit.
Rica Sophhia Goudsmit Langendijk is de zus van (oud inwoners Zwartewaal) Mathilda Koetzer Langendijk en Salomon Izaäk Langendijk.
Hartogs Soesman, ReintjeGeboren: 08 februari 1885 Woonplaats: Zeist Vermoord: 14 mei 1943, Sobibor.
Reintje Hartogs Soesman is de tante van Willem Julius Soesman (oud inwoner Nieuw Helvoet) en de zus van (oud inwoners Zwartewaal) Sara Cohn Soesman, Hester Soesman en Schoontje Soesman.
Koene, WillemGeboren: 08 juni 1926 Woonplaats: Ede Omgekomen: 07 mei 1945, Veenendaal.
Bron: historische werkgroep zwartewaal
Willem Koene is de broer van Jan en Pieter Johannes Koene (Zwartewaal).
Enkele broers van de familie Koene hebben bij hun oom Izaak van der Hoeven gewerkt. Hij had een kleine sigarenfabriek in Zwartewaal. Voor de oorlog verhuist het gezin naar Veenendaal waar de jongens gaan daar werken in de grote sigarenfabrieken van “Ritmeester” en “Schimmelpenninck”. Aan het begin van de oorlog verhuizen ze weer terug naar Zwartewaal. In 1944 gaat de familie naar Geldersch Veenendaal (een buurtschap dat deel uitmaakte van Ede en nu onder Veenendaal valt). Willem Koene is automonteur van beroep, maar werkt in een klerenwasserij. Hij was lid van de BS, sectie VII, district VI, Utrecht Z.O. Tussen 4 en 8 mei 1945 is het een chaotische periode in de omgeving van Veenendaal. Er waren dagen waarop het leek dat heel Nederland was bevrijd. Maar de bevrijders maakten een pas op de plaats en kwamen niet naar Veenendaal. Bij de Duitse overgave lag het front ten noorden en ten oosten van het dorp, dat een vijandelijke enclave in bevrijd gebied geworden was. In Veenendaal zaten de SS'ers in de laatste dagen van de oorlog nog relatief veilig. Vanuit het hele land klonterden vluchtende Nederlandse SS'ers hier samen en terroriseerden de bevolking. Op zondag 6 mei wilden twee Hollandse SS’ers de springlading van de Vaartbrug weghalen, maar ze deden dat nogal onvoorzichtig en beide kwamen om het leven. Op 7 mei reden de Duitsers in enkele wagens op de Buurtsteeg waar ze een groep van twaalf verzetsmensen uit Ede en Wageningen tegenkwamen. Die waren op zoek naar hun commandant, de gereformeerde onderwijzer Frans van der Have uit Wageningen. Hij zat ondergedoken in Veenendaal. De ontmoeting tussen de mannen en de SS’ers liep uit op een vuurgevecht waarbij drie verzetsstrijders, waaronder Willem Koene, om het leven kwamen. hij wordt op 17 mei 1945 begraven op de algemene begraafplaats aan de Munnikenweg in Veenendaal. Daar worden op 27 mei 1945 zijn broers Jan en Pieter Johannes bijgezet. In december 1972 worden de drie gebroeders herbegraven o de Erebegraafplaats in Loenen.
Willem Koene wordt genoemd op het monument voor de Gevallenen in Veenendaal, op het oorlogsmonument in Zwartewaal en in de erelijst van Gevallenen 1940-1945, welke in de entree van de tweede kamer der Staten Generaal ligt.
Koetzer langendijk, MathildaGeboren: 09 april 1896 Woonplaats: Amsterdam Vermoord: 21 mei 1943, Sobibor.
Mathilda Koetzer Langendijk is de zus van (oud inwoners Zwartewaal) Rica Sophia Goudsmit Langendijk en Salomon Izaäk Langendijk.
Langendijk, Salomon IzaäkGeboren: 16 juli 1880 Woonplaats: Overveen Vermoord: 16 juli 1943, Sobibor.
Salomon izaak Langendijk is de broer van (oud inwoners Zwartewaal) Rica Sophia Goudsmit Langendijk en Mathilda Koetzer Langendijk.
Nieuwdorp, Willem HendrikGeboren: 09 juli 1899 Woonplaats: Java Zeemansgraf: 29 november 1943, Javazee.
Bron: oorlogsgravenstichting / ministerie van defensie / nationaal archief
Willem Hendrik Nieuwdorp woont al voor de oorlog op Java. Hij trouwt in 1929 en is werkzaam in een suikerfabriek. Hij wordt opgeroepen voor de dienstplicht bij de KNIL en ingedeeld bij de landstorm met de rang van sergeant. De landstorm is een leger van bewapende burgers ter ondersteuning van het reguliere leger. Op 9 maart 1942 wordt hij gevangengenomen bij Malang en vastgezet in een Javaans kamp. Na drie Javaanse kampen wordt hij op transport gezet naar Flores. Daar werkt hij aan de aanleg van vliegvelden. Doordat er vele doden en zieken zijn, besluiten de Japanners de gevangenen terug te sturen naar Java.
Bron : Kuribayashi Shosen powressearch.jp / google maps
Op 25 november 1943 vertrekt de Suez Maru met 650 krijgsgevangenen boord samen met de Nichinan Maru uit Ambon onder begeleiding van een Japanse mijnveger naar Soerabaja. In de ochtend van de 29ste november wordt het transport ontdekt door de USS Bonefish. Niet wetende dat het een krijgsgevangenen transport is vuurt ze torpedo’s af. Om 08:17 wordt de Suez Maru geraakt en begint te zinken. Ongeveer 250 van de gevangenen verdrinkt direct en 280 ontsnappen uit de ruimen en springen in het water. De mijnenveger keert na bijna 4 uur jagen en dieptebommen droppen terug op de rampplek. Daar pikt ze alleen de Japanse overlevenden op en duwen de Britten en Nederlandse terug het water in als ze aan boord probeerden te klimmen. De commandant van het transport, luitenant Masaji Koshio, overlegt met de kapitein van de mijnenveger, kapitein Kawano Osumu, wat er met de drenkelingen moet gebeuren. Ze rapporteren dat alle krijgsgevangenen zijn verdronken. Daarna worden ze doodgeschoten en alle nog drijvende redding materialen stukgevaren. Na de oorlog meldt Yosio Kashiki, een geredde opvarende, de oorlogsmisdaad. Deze oorlogsmisdaad wordt in 1949 uitgebreid onderzocht. Kawano en Koshio worden gearresteerd. Na het onderzoek wil de Britse regering haar eigen reputatie beschermen. Het beval de vrijlating van de twee mannen en dat er geen proces voor oorlogsmisdaden mocht worden gehouden en een dekmantel werd bedacht. De Britse regering heeft de families van de gedode krijgsgevangen nooit verteld wat er was gebeurd. Tot op heden heeft de Japanse regering zich nooit verontschuldigd voor de behandeling en moord op krijgsgevangenen, en de Britse regering heeft zich nooit verontschuldigd voor het weigeren om de bekende oorlogsmisdadigers voor het gerecht te brengen.
Willem Hendrik Nieuwdorp is postuum gedecoreerd met het mobilisatie oorlogskruis.
Pijl, Korstiaan van derGeboren: 05 januari 1886 Woonplaats: Maassluis Zeemansgraf: 14 mei 1940, Scheldemond.
Bron: marhisdata / googlemaps
Korstiaan van der Pijl is kok aan boord van de stoomsleepboot Noordzee 2, een sleepboot van de firma L. Smit & Co uit Rotterdam. Deze is door de marine op 24 augustus 1939 gevorderd en ingezet als Bewakingsvaartuig 34. Tijdens een patrouille op 14 mei 1940 op de Westerschelde wordt een reddingsvlot opgepikt van een Noors schip ter hoogte Zoutelande bij de grensboei Deurlo-Oostgat. Tijdens het wachten om dit vlot af te geven verdaagt de BV 34 op een Duitse magnetische mijn. Een Britse torpedo pikt twee opvarende op. De BV 34 ligt deels ingegraven in het zand op een diepte van 9 meter en heeft officieel de status van oorlogsgraf. Zestien opvarende komen om, waaronder Jacob Geilvoet woonachtig te Zwartewaal.
Korstiaan van der Pijl wordt genoemd in de digitale erelijst van Gevallenen 1940-1945.
Sluimer, NelisGeboren: 29 maart 1885 Woonplaats: IJmuiden Zeemansgraf: 19 augustus 1941, Noordzee, Zeemansgraf.
Bron: vissersnamenmonumentscheveningen / googlemaps
Nelis Sluimer is stuurman op de stoomtrawler IJM 432 genaamd Raaf. Ze vaart op 15 augustus 1941 met de Zeeleeuw (IJM 29) uit om te gaan vissen op de Noordzee. Beide schepen vissen in elkaars buurt. In de verklaring van de adjunct-inspecteur voor de scheepvaart (4de district) verklaart de schipper van de Zeeleeuw dat de Raaf nog aan het vissen was toen hij rond 10:00 uur op 18 augustus teruggevaren is naar IJmuiden. Er waren geen andere schepen in de buurt en de schipper heeft geen drijvende zeemijnen of vliegtuigen gezien. De weersomstandigheden waren goed en de oorlogvoerende luchtmachten zijn dan actief op de Nederlandse kust. De rederij van de vissersboten verklaart dat de Zeehond (IJM 70) getuige was van een bomaanval rond 17:30 op enkele schepen waarbij onder andere de Derika V het slachtoffer werd. Het vermoeden bestaat dat de Raaf ook door oorlogsmolest is vergaan.
Soesman, HesterGeboren: 11 augustus 1878 Woonplaats: Vermoord: 15 oktober 1942, Auschwitz.
Hester Soesman is de tante van Willem Julius Soesman (oud inwoner Nieuw Helvoet) en de zus van (oud inwoners Zwartwaal) Sara Cohn Soesman, Reintje Hartogs Soesman en Schoontje Soesman.
Soesman, IsaacGeboren:26 mei 1912 Woonplaats: Rotterdam Vermoord: 30 september 1942, Auschwitz.
Soesman, SchoontjeGeboren: 25 augustus 1883 Woonplaats: Rotterdam Vermoord: 06 september 1944, Auschwitz.
Schoontje Soesman is de tante van Willem Julius Soesman (oud inwoner Nieuw Helvoet) en de zus van (oud inwoners Zwartewaal) Sara Cohn Soesman, Reintje Hartogs Soesman en Hester Soesman.
Geboren: 19 januari 1901 Woonplaats: Haarlem Omgekomen: 07 mei 1945, Sachsenhausen.
Bron: oorlogsgravenstichting
